چهارشنبه سوری را ضداستکباری کنیم

قاصدنیوز: «چهارشنبه‌سوری» یکی از آیین‌های قدیمی ایرانیان است که ریشه آن به جشن «سور» در ایران باستان برمی‌گردد. «سور» در زبان و ادبیات فارسی و برخی گویش‌های ایرانی به معنای «جشن»، «مهمانی» و «سرخ» آمده است.

 

شواهد و قرائن تاریخی نشان می‌دهد که هدف گذشتگان از برگزاری «چهارشنبه‌سوری» چیزی جز یک جشن ساده مردمی مثل شب یلدا نبوده است اما این جشن در دهه‌های اخیر آن‌قدر استحاله شده است که دیگر اثری از آن خوشی‌ها باقی نمانده است. کشته‌ها، زخمی‌ها، نقص عضوی‌ها و نابیناهایی که در این شب روی دست بعضی خانواده‌ها می‌ماند این جشن را برای آن‌ها به عزای عمومی تبدیل کرده است. بعلاوه اگر خسارت‌هایی که اراذل‌واوباش در این شب به اموال عمومی و مردم وارد می‌کند را به هزینه‌های این شب اضافه کنیم دیگر گذاشتن لفظ «جشن» بر روی این مراسم کمی بی‌سلیقگی به نظر می‌رسد.

 

با توجه به همین آثار سو است که هرساله با نزدیک شدن به چهارشنبه آخر سال، تمام نهادها و سازمان‌های امنیتی، انتظامی، فرهنگی و... بسیج می‌شوند تا به نحوی از عوارض و آثار منفی این شب بکاهند؛ اما علی‌رغم همه‌ی این اقدامات، این مراسم هرسال برگزار می‌شود و هرسال هم تلفات جانی و مالی خود را برجای می‌گذارد( البته کاهش چشمگیر این تلفات در سال‌های اخیر را نباید نادیده گرفت).

 

به‌طور طبیعی مردم عادی خصوصاً جوان‌ها و نوجوان‌ها که در برابر هر اقدام بازدارنده‌ای واکنش نشان می‌دهند؛ نسبت به این اقدامات سلبی هم واکنش نشان داده و مخالفت می‌کنند. ازاینجا به بعد است که سروکله جریانات اپوزسیون برای ماهی گیری سیاسی از این مراسم پیدا می‌شود. آن‌ها سعی می‌کنند اقدامات پیشگیرانه نیروی انتظامی در برابر اخلال گران نظم عمومی را به نحوی مخالفت جمهوری اسلامی با برگزاری جشن‌های آیینی و باستانی ایرانیان تفسیر کنند و خود را مدافع حقوق ایرانیان نشان دهند؛ درصورتی‌که اگر نیک بنگریم متوجه می‌شویم که نه این جشن دیگر همان جشن «سور» سابق است و نه جوانان و نوجوانان باانگیزه برگزاری جشن «سور» در این مراسم شرکت می‌کنند؛ بلکه بیشتر آن‌ها مراسم «چهارشنبه‌سوری» را میدانی برای تخلیه احساسات و هیجانات انباشته خود می‌بینند اما چون این هیجانات درست هدایت نمی‌شود مدیریت آن به دست اراذل‌واوباش می‌افتد و شکل آشوب خیابانی به خود می‌گیرد.

 

اگر بخواهیم جدای از نگاه‌های سلبی و سیاسی و از منظر دینی به این مسئله نگاه کنیم؛ متوجه می‌شویم که دین اسلام از زمانی که وارد ایران شده است نه‌تنها سنت‌ها و آداب‌ورسوم اصیل ایرانی ازجمله عید نوروز، شب یلدا، چادر و... را از بین نبرده است بلکه در مرور زمان به آن هویت الهی و اسلامی هم بخشیده است. شاهد عینی این قضیه عید نوروز است که هم در احادیث ما مورد تائید قرارگرفته است و هم با هدایت علمای اسلام شکل و نحوه برگزاری آن رنگ و بوی اسلامی به خود گرفته است چراکه شاهدیم اکثر مردم سال نوی خود را با آیات قرآن و در کنار حرم امام رضا(ع)، امام‌زاده‌ها و قبور شهدا تحویل می‌کنند.

 

بنابراین اگر ما به‌جای نگاه حذفی و سلبی، با همین نگاه اصلاحی و ایجابی به این جشن نگاه کنیم؛ می‌توانیم درگذر زمان این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم. مثلاً شهرداری‌ها و سازمان بسیج می‌توانند در این زمینه وارد عمل شوند و با طرح‌های ابتکاری شور و هیجان نوجوانان را در مسیر درست هدایت کنند.

 

یکی از این ابتکارات می‌تواند طراحی «بازی - مسابقه» با محوریت مفاهیم و نمادهای ضد استکباری در فضایی باز و غیرمسکونی در ایام چهارشنبه سوری باشد که هم دشمن فرضی داشته باشد و هم تیر، توپ مشقی؛ چیزی شبیه رزمایش‌ها یا «خشم شبی» که در پادگان‌های آموزشی برگزار می‌شود تا هم هیجان داشته باشد و هم نکته آموزشی و از این طریق هیجاناتی که نوجوانان تأثیرپذیر، در خیابان‌ها و از راه‌های خطرناک و ضدفرهنگی به دنبال ارضای آن هستند، از راه و در مسیر درست ارضا شود. قابل ذکر است تمامی این فرآیند می‌تواند با تعریف هزینه مالی و اخذ آن از مخاطب باشد.

 

طرح «جبهه همین نزدیکی» یکی از پیشنهادات مناسب برای این دغدغه می باشد

 

حتی از زاویه ای دیگر میتوان برای مخاطب نوجوان، فضای امن فروش و استفاده از لوازم آتش زای ایمن را فراهم کرد که در حداقلیترین اقدام از مخاطرات فرهنگی و ایمنی آن کاست.