به گزارش قاصدنیوز ، جهان نوشت: در میان انبوه برنامه‌های تلویزیونی مشارکت‌محور که فقط قصدش تبلیغ و تبلیغ است، تولید و پخش برنامه‌ای تلویزیونی که دغدغه انقلاب داشته باشد، آن هم در حوزه علم و فناوری و اقتصاد، بسیار جای شکر دارد. "ثریا" از همین جنسی است که گفته شد. برنامه ای که باید از آن حمایت شود تا بماند. به سراغ "محسن مقصودی" تهیه‌کننده و مجری ثریا رفتیم و چند و چون تولید این برنامه را جویا شدیم.
جهان نیوز: به نظر می رسد برنامه ثریا از دسته برنامه‌هایی باشد که تیم فکری آن متفاوت از سایر برنامه‌های تلویزیونی است. این برنامه چگونه شکل گرفت؟ خصوصا اینکه شما از خارج سازمان صداوسیما برای تولید این برنامه به عنوان تهیه‌کننده انتخاب شدید.
ثریا یک تیم پژوهشی دارد که این برنامه را طراحی و اجرا می‌کند. این تیم پژوهشی در واقع از ۵-۶ سال قبل از ثریا، با تلویزیون همکاری جدی داشت و از ۵-۶ سال قبل با رسانه ملی به عنوان مشاور علمی، فناوری و اقتصادی شبکه ۱ و عضو شورای طرح و برنامه گروه دانش و اقتصاد شبکه یک همکاری داشته است.
ضمن اینکه این تیم پژوهشی برنامه‌های مختلفی را برای تلویزیون طراحی کرده یا مشاوره داده یا مجریان برخی برنامه‌ها از این گروه بوده‌اند.
شاید بد نباشد داستان شکل گیری ثریا را من همین جا خلاصه وار مطرح کنتم. شاید برای اولین بار باشد این روند را در رسانه ها می گویم و به نظرم برای سایر گروه های جوان و دغدغه مند می تواند مفید باشد. این تیم (که شما امروز به عنوان تیم ثریا می شناسیدش) در بخش اول و ابتدای فعالیت و همکاری‌اش با تلویزیون، حدود سال ۸۶ و ۸۷ کار خود را با زیرنویس دادن (در حوزه علم و فناوری) به تلویزیون آغاز کرد. پخش همین زیرنویس‌ها هم اوج رویای ما بود. وقتی اولین زیرنویس را دیدیم، کلی خوشحال شدیم از اینکه تلاش‌های ما به بار نشسته و همکاری ما با صداوسیما آغاز شد. چون واقعا آن اوایل با ذهنیتی که داشتیم، تصور ورود به صدا و سیما هم برایمان ناممکن و سخت بود!
در بخش‌هایی نیز، این مجموعه، کار فکری و پژوهشی را در حوزه علم و فناوری و اقتصادی انجام می‌داد و بعد از آن رسانه‌ای می کرد. پس از مدتی در بخش‌هایی سؤالات برنامه‌های مختلف گروه دانش و اقتصاد شبکه یک را طرح می کرد که تقریبا یک سال کار این تیم پژوهشی به این شکل گذشت و همکاری با سازمان صداوسیما را به این شکل پس از زیر نویس دادن از طریق تحقیقات و نویسندگی برنامه ها ادامه یافت.
این را برای این می گویم که دوستان فکر نکنند برای ساخت برنامه باید به دنبال رابطه و جلسات و سفارش های بیرونی باشند. تیم ثریا پله پله رشد کرد و لذا الان قدر آنتن را می دانیم. ما زمانی که زیرنویس ها (که حاصل کارهای پژوهشی مان بود) را پخش می کردیم کلی خوشحال می شدیم! ما به جلسات زیادی رفتیم تا توانستیم زیرنویس پخش کنیم و یا در بخش تحقیقات و طراحی برنامه ها مشارکت کنیم. بعد رفتیم جلوتر دیدیم در برنامه‌های مختلف به شدت فقر محتوایی داشتند و معرفی گروه پژوهشی ما برای اینکه بتواند این برنامه‌ها را پشتیبانی کند با استقبال مدیران سیما مواجه می شد.
بنابراین یک سال کار ما این بود که کار پژوهشی برنامه‌ها را در حوزه های مختلف انجام می دادیم و سؤال هم طرح می کردیم. حتی می رفتیم گاهی با مجریان هم حرف می زدیم.و مشاوره می دادیم.
جهان نیوز: یعنی شما در چالش‌های برنامه‌ها هم ورود می کردید؟
بله دقیقا. بعد از مدتی که ما سؤالات برنامه ها را می‌دادیم، احساس کردیم که ۵۰ درصد از آن چیزی که ما می‌خواستیم اتفاق نمی‌افتد. مجری سؤال خودش را مطرح می‌کرد. خیلی مواقع سؤال‌ها را به مجری محترم می‌دادیم، یک دفعه ۲ تا سؤال را ادغام می کرد و اصلا مطابق تحقیقات برنامه مطرح نمی‌شد.
این شرایط موجب شد که تصمیم گرفتیم مجری کارشناس به استودیوها بفرستیم. یعنی از محتوا تا طراحی سؤال و مجری کارشناس را ما برای برنامه‌ها تعیین می کردیم. که ۳-۴ نفر از بچه‌های پژوهشی ما به عنوان مجری-کارشناس مشغول به کار شدند. حدود یک سال هم به این شکل کار کردیم.
بعد از مدتی دیدیم برنامه‌ای که ما طراحی کردیم، سؤال می دهیم و مجری کارشناس هم از ماست، حدود ۲۰-۳۰ درصد آن گزارشهای تولیدی است که پخش می‌شود و در اختیار ما نیست بنابراین به این نتیجه رسیدیم که کل برنامه را خودمان طراحی و تولید کنیم. حدود یک‌سال هم به این شکل کار کردیم، تا جایی که صفر تا ۱۰۰ برخی برنامه ها در گروه دانش و اقتصاد شبکه یک، در دست خودمان بود، اما تهیه‌کننده شخص دیگری بود که گاهی موجب ایجاد اختلافاتی نیز می شد.
مثلا تهیه‌کننده حاضر نبود هزینه کند و گروه به شهرستان بفرستد بنابراین چون هدف ما کیفی بود و مالی نبود، تصمیم گرفتیم که خودمان بنابر تجربه‌ای که کسب کرده بودیم، همه توانمان را در اختیار یک برنامه بگذاریم؛ که منجر به طراحی و تولید برنامه ثریا ش. البته در این مدت که تا اواسط سال ۹۰ ادامه یافت مدیر وقت گروه دانش و اقتصاد شبکه یک خیلی کمک کرد.
اما همه این تجارب در شکلگیری ثریا به کار بسته شد. برنامه‌ای با حضور بچه‌های ارزشی، البته نه در یک برنامه سیاسی، که در یک برنامه با موضوع علم و فناوری و اقتصاد که برای اولین بار اتفاق می افتاد. اینکه بچه‌های حزب‌اللهی را در صداوسیما فقط به این شکل بشناسند که درباره انقلاب یا حجاب یا موضوعات خاص مثل دفاع مقدس برنامه می‌سازند جالب نبود و ما می‌خواستیم ثابت کنیم که بچه حزب‌اللهی‌ها در حوزه علم و فناوری و اقتصاد هم صاحب حرف و اندیشه هستند.
بنابراین به این نتیجه رسیدیم که سوابق‌مان را در یک برنامه مجزا ارائه دهیم، ضمن اینکه برنامه ای بسازیم با که تیم تولید آن بچه های جوان و حزب اللهی باشند؛ منتها نه در حوزه سیاست بلکه در حوزه علم و فناوری و اقتصاد. این به این معنا نیست که در صدا و سیما قبلا تیم های حزب اللهی نبوده و نیستند، اما به نظرم از حیث ساماندهی و ضریب گرفتن و هم به لحاظ کمی و کیفی به این جریان باید بیشتر میدان داد...
جهان نیوز: در این زمینه استقبال مدیران چگونه بود؟ به هر حال بحث تهیه‌کنندگی با اجرا و طراحی کمی متفاوت است. خصوصا اینکه معمولا ورود به برنامه‌سازی برای بار اول واکنش‌هایی را دارد.
ما برای تولید این برنامه اوایل سال ۹۰ جلسهای ۴-۵ ساعته با آقای ضرغامی گذاشتیم، که البته برای خودمان هم عجیب بود که ایشان این‌قدر وقت گذاشتند. ارتباط با ایشان هم در حاشیه حضور برخی از بچه های پژوهشی ما در شورای انقلاب فرهنگی برای تصویب نقشه جامع علمی برقرار شد و قرار ملاقات گذاشته شد. چون بچه ها انتقاداتی به طرح اولیه نقشه جامع علمی داشتند و قرار شده بود که حضورا انتقادات را در شورای انقلاب فرهنگی مطرح کنند که در حاشیه جلسه با آقای ضرغامی قرار جلسه مجزا گذاشتند.
بعد از آن جلسه آقای ضرغامی گفتند ما آماده‌ایم و قرار شد طرح را آماده کنیم، ضمن اینکه با مدیر شبکه ۱ هم صحبت کردند. البته ما پیش‌فرض ذهنی‌مان این بود که این اتفاق و استقبال در حد یک تعارف بود، بنابراین گفتیم طراحی می‌کنیم اگر شد که چه خوب و اگر نشد هم حتما قسمت نبوده و ما تکلیفمان را انجام داده ایم.
۹ ماه برای نوشتن طرح برنامه ثریا تحقیق کردیم و جلسات هفتگی برگزار می کردیم و ۱۷ آیتم طراحی شد. در این ۹ ماه، ارتباطی با سازمان صداوسیما نداشتیم تا اینکه خبر طراحی کار به شبکه ۱ رسید و از ما خواستند که جلسهای در شبکه برگزار کنیم. خودمان ابتدا اولویت‌مان این بود که برنامه برای شبکه ۳ تولید شود، اما بعد از جلسه ای که مدیر شبکه یک داشتیم، تصمیم گرفتیم باشبکه یک کار کنیم.
جهان نیوز: استقبال مدیر شبکه چطور بود؟
آقای فرجی از طرح اولیه خیلی استقبال کردند و تقریبا به مدت ۲ ماه هر هفته در دفتر ایشان جلسه گذاشتیم و البته دفتر آقای ضرغامی هم پیگیر بودند و با توجه به اینکه ۴ سال با شبکه ۱ کار کرده بودیم قرار بر این شد که برنامه از شبکه ۱ پخش شود که در سطح مدیریت با ما همکاری بسیار خوبی می شد و همچنان آقای فرجی به ثریا لطف دارند.
در همان مقطع شکلگیری برنامه برخی نهادها می‌خواستند از لحاظ مدیریتی برنامه را در دست خود بگیرند و ما نمی‌خواستیم. البته در این زمینه مدیر شبکه ۱ همکاری بسیار خوبی داشتند و خیلی به ما کمک کردند و مدیران دیگر را نیز علیرغم فشار زیادی که روی ایشان بود بسیار توجیه کردند که این کار در اختیار ما بماند و مستقل زیر نظر شبکه یک اداره شود.
جهان نیوز: همکاری در سایر بخش‌ها چگونه بود؟
طبیعی است که ابتدا در بدنه شبکه ۱ خیلی سختی کشیدیم و با توجه به اینکه ما از بیرون آمده بودیم استقبال خوبی از ما نشد تا اینکه اولین قسمت پخش شد. بعد از آن برخی معتقد بودند که این برنامه بعد از ۳-۴ قسمت زمین می‌خورد که الحمدالله خدا کمک کرد و برنامه با موفقیت پیش رفت. و در این میان استمرار حمایت مدیر شبکه یک خیلی مهم بود.
جهان نیوز: برنامه شما از دولت قبل شروع شد و با توجه به اینکه در دولت یازدهم هم ادامه دارد و شکل برنامه انتقادی است به نظر شما ظرفیت نقد در دولتهای گذشته و حال حاضر چگونه بوده است؟
اول بگویم که برنامه ثریا خیلی جای نقد و بهتر شدن دارد. برنامه ما شکل بیم و امید دارد. یعنی ما هم نقاط ضعف را مطرح می‌کنیم و هم نقاط قوت را. اما نقاط ضعف را هم به شکلی عنوان نمی‌کنیم که برای مردم ناامیدی ایجاد کند. بلکه "ما می‌توانیم" را ترویج می‌کنیم و سیاه‌نمایی نمی‌کنیم و این روند در کل برنامه حفظ می شود.
ما معتقدیم که برنامه‌ای که چالش‌ها را می‌گوید، می‌تواند دستاوردها را مطرح کند و مردم آن را باور می‌کنند. برنامه‌ای که بی‌محابا نظام بانکی را نقد می‌کند، وابستگی صنایع نفت و مخابرات و خودرو را نقد می‌کند، وقتی ظرفیت هسته‌ای کشور و دستاورد هسته‌ای و فضایی و نانو را عنوان می‌کنیم برای مردم باورپذیر می شود. پس باید هر دو را با هم داشته باشیم.
گاهی در رسانه‌ها فقط نقاط قوت را می‌گوییم، و آن طرف BBC و VOA و... نقاط ضعف را می‌گویند. این رانتی است که ما به این شبکه‌ها می دهیم. در صورتیکه ما خودمان اول باید منتقد باشیم در کنار نقاط قوت.
جهان نیوز: مسؤولین صداوسیما چقدر از این نقد استقبال می کنند؟
مسؤولین صداوسیما خودشان خیلی دوست دارند نقد باشد، اما تحت فشار سنگینی قرار دارند. من این را در شبکه ۱ حداقل حس کرده‌ام. چرا که واقعا سعه صدر مسولان در برابر انتقادها در دولتهای مختلف و قوای مختلف کم است و به سرعت از انتقاد ناراحت می شوند و فشار وارد می کنند. ظاهرا هیچ کس از انتقاد خوشحال نمی شود!
بالاخره فضای سیاسی کشور ما و سعه صدر مسؤولین ما به گونه‌ای بوده که نقد را بر نمی‌تابند. ما برنامه‌ای داشتیم که هر ۲ رئیس‌جمهور ناراحت شده‌اند. این در حالی است که ما با نگاه کارشناسی صحبت می‌کنیم و هرگونه گرایش سیاسی و دغدغه سیاسی را کنار گذاشته‌ایم.
ما مواردی داشتیم که در برنامه، در زمان وزارت خانم دکتر دستجردی انتقادی درباره تجهیزات پزشکی، البته طبق آمار خود وزارت بهداشت اعلام کردیم که ایشان ناراحت شدند. حتی یک بیانیه علیه برنامه ثریا هم منتشر کرده و گفتند که به همه بیمارستان‌ها نامه زده‌ایم که برنامه ثریا را راه ندهند.
باز در زمان دکتر طریقت، یک برنامه انتقادی درباره حوزه سلامت رفتیم که هیچ ربطی به وزیر نداشت و مسأله ریشه‌ای بود که دولت به سازمان انتقاد جدی کرد، اما شخص وزیر استقبال کرد و برای برنامه دوم، گفته بود این حرفهای خود ماست و نماینده خودش را به برنامه فرستاد.
جهان نیوز: در دولت یازدهم از این نقدها چه استقبالی شد؟
در همین حوزه سلامت که صحبت شد مثال می‌زنم. در دولت یازدهم هم یک برنامه چالشی در این حوزه داشتیم درباره درآمدهای برخی پزشکان که آمار جدیدی بود و بازتاب زیادی هم داشت و خیلی از مسؤولین بلندپایه دولت انتقاد کردند.
نتیجه این شد که از آن زمان تا حالا (۳ ماه پیش)، ۳ برنامه است که به مردم قول می‌دهیم که هفته آینده با حضور مسؤولین وزارت بهداشت برنامه داریم، اما متأسفانه چون ناراحت شده‌اند و ، دوستان همکاری نمی‌کنند! و تا به حال سه بار برنامه سلامت ثریا دو روز قبل از برنامه با فشار مسوولان آن وزارتخانه موضوعش عوض شده است.
می‌خواهم بگویم در هر ۳ دولت سعه صدر ضعیف بوده اما در هیچ دوره‌ای موضوع برنامه تغییر نکرد و یا برنامه کنسل نشد، اما در این دولت، این اتفاق افتاد. در موضوع هسته ای و... هم تا حدودی همین مشکلات را داشته ایم. انتظار ما این بود که با تغییر دولت و دولتی که شعار آزادی بیان می دهد مشکلات ما در این حوزه حل شود.
حتی من با رای آوردن آقای روحانی حداقل از این حوزه، یعنی آزادی بیان از نوع "نقدپذیری مسؤولین" خیال‌مان راحت بود. اما حالا فشارها نشان می دهد که فضاها بسته تر شده است!
اما از رئیس جمهور همچنان تقاضا داریم این فضا را باز کنند. یعنی هنوز امید داریم. توقعمان هم از دولت این است که از نقد استقبال کند. سایر دستگاهها هم همین طور البته.
جهان نیوز: جنجالی‌ترین موضوعی که در برنامه ثریا به آن پرداختید و واکنش‌ها به آن زیاد بوده کدام برنامه بوده است؟
از لحاظ فضای رسانه‌ای، برنامه سوداگری نظام بانکی بود که خیلی بازتاب داشت. اما جالب این بود که هیچ واکنشی از سوی مسؤولان نبود انگار که نسبت به این انتقادات واکسینه شده بودند! موضوع هسته‌ای هم خیلی برنامه متفاوتی بود. برنامه سلامت هم چالشی بود.و بازتاب ویژه ای داشت... از سوی دیگر برنام های غرور آفرینی مثل مستند کابوس کرکس ها (در خصوص توانمندی پهپادهای ایران) و یا مستند مردی با آرزوهای دوربرد (توانمندی موشکی ایران) و یا مستندهای هسته ای و... هم بازتابهای بین المللی داشته است و بسیار مورد توجه مردم واقع شده است.
جهان نیوز: سوژه ها چگونه انتخاب می‌شود یا انتخاب مهمان و ...
شورای راهبردی که در برنامه ثریا حضور دارند یکسری شاخص‌ها برای انتخاب موضوع دارد که یک برآیندی از این است که اولا موضوع در مسیر پیشرفت کشور مساله اولویت داری باشد و ثانیا موضوع جذابیت داشته باشد، موضوع مردمی باشد و قابلیت تولید مستند برای آن هم باشد چون قالب برنامه اینگونه است.
حجم عمده‌ای از برنامه ثریا تولیدی است و بخش آرشیوی آن کمتر از ۲ درصد است. ما در سری اول برنامه میانگین ۴۹ دقیقه برنامه تولیدی پخش کرده بودیم که در برنامه‌های سازمان بی سابقه بوده است و برای اولین بار اتفاق افتاده بود.
ما در ۲۰ برنامه اول به طور میانگین ۵۰ شهر رفته بودیم. این کارهای عجیبی در برنامه‌سازی بود که خدا کمک کرد این اتفاقات بخوبی شکل بگیرد. البته مشکلات مالی موجب شد که تولیداتمان کمتر بشود. مثلا در ماه اخیر بخش انیمیشن ما کم شده بود و فشار مالی روی برنامه تاثیر گذاشته است.
برنامه‌سازی هفتگی واقعا طاقت‌فرساست آن‌هم برنامه‌ای چالشی که مرتبا موضوع آن عوض می‌شود و هر هفته یک موضوع است. الان که سری چهارم برنامه آغاز شده است تازه سری اول را با ما تسویه کرده‌اند و کمی از سری دوم را. و سایر بخش‌ها را طلبکار هستیم. خب این نحوه برنامه‌سازی اذیت‌کننده است. مرتب باید برنامه را کوچک کنیم و علیرغم حمایت‌هایی که سازمان کرده اما با مشکل مواجهیم. البته مشکل مالی سازمان عمومی است.
جهان نیوز: ارزیابی از خروجی برنامه در بین مردم، مسؤولین و یا برنامه‌سازان دارید؟
مردم باید درباره اثرگذاری برنامه قضاوت کنند. هدف ما اثرگذاری است. وقتی ما سراغ موضوعی می‌رویم فقط به‌خاطر این تاثیرگذاری است.
البته ثریا در بین مدیران هم تاثیرگذار است. مثلا برنامه‌ای که درباره توسعه پتروشیمی رفتیم و نقدی که کردیم، به گفته بچه‌های پتروشیمی در آن شرکت زلزله‌ای به پا شد و گفتند که آن مهمان را برای مدتی به پتروشیمی راه نمی‌دادند. یعنی تا این اندازه واکنش‌ها جدی شد.
بعد از همان برنامه رئیس پتروشیمی وقت ما را خواستند و گفتند ما برنامه را دیدیم و حرفهای شما را قبول داریم و به تعدادی از نمایندگان مجلس که درخواست راه اندازی پتروشیمی داشتند، گفتیم مگر شما ثریا را نمی بینید، تاسیس پتروشیمی های بالادستی دیگر تمام شد!
یا در یکی از برنامه‌ها مسأله خوراک پتروشیمی گازی مطرح شد که رانتی در آن صورت گرفته بود و پتروشیمی‌ها از مجلس خواسته بودند قیمت‌ها ارزان‌تر شود، ما یک برنامه پخش کردیم و در آن عنوان کردیم که اتفاقا باید برای جلوگیری از این رانت‌ها خوراک گران‌تر هم شود و در واقع با پیگیری رسانه‌ای ثریا و سایر خبرگزاری ها، مجلس این پول را که حدود پنج هزار میلیارد تومان در سال میشد را به بیت‌المال برگرداند.
برخی اثرگذاری‌ها هم اثرگذاری نرم روی مخاطب است. یعنی ما چقدر از سوی مردم و دانشجویان کشور تقاضا داشته‌ایم که این انیمیشن‌ها یا مستندها را به آنها بدهیم تا در مدارس و دانشگاه‌های کشور پخش عمومی شود و در کل بگویم که یک بخشی از برنامه اثرگذاری در مخاطب است و بخشی در مسؤولین.
جهان نیوز: چقدر در تولید برنامه ثریا به مخاطب عام فکر کرده‌اید و ساختار را متناسب با مخاطب عمومی طراحی کرده‌اید؟
ما در تعریف برنامه سعی کرده‌ایم مخاطب را در نظر بگیریم و از طرفی سطح مخاطب را هم ارتقا دهیم. مثلا بخش انیمیشن در ثریا برای مخاطب عام است. یعنی سعی می‌کنیم با ابتدایی‌ترین حالت موضوعات را توضیح بدهیم.
بخش مستند داریم که مثلا برای دیپلم به بالا است. بخش گفتگوها برای دانشجو به بالاست و قدری سنگین است.
جهان‌نیوز: به نظر می‌رسد که بخشی از موضوعات دغدغه عوام نیست در صورتی که واقعا از مشکلات کشور است برای اینکه مخاطب را از دست ندهید چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟
قبول دارم یکسری موضوعات برای مردم جذاب‌تر است. سعی می‌کنیم موضوعاتی را برای مخاطب انتخاب کنیم که دغدغه مردم باشد.
ولی در کل برخی موضوعات برنامه قدری سنگین است. گاهی هم ممکن است موضوعاتی انتخاب کنیم که برای مردم جذاب نباشد اما مشکل کشور باشد. در واقع سختی کار اینجاست که مثلا موضوعی داریم تحت عنوان سلطه دلار. که از یک سو موضوعی است بسیار مهم برای کشور و از سوی دیگر، موضوع سنگینی برای مردم است. یعنی شما یک جاهایی مجبورید به قیمت کم شدن مخاطب، به موضوع بپردازید.
جهان نیوز: آماری از لحاظ تعداد مخاطب برنامه دارید؟
به لحاظ تعداد پیامک، متوسط پیامکی برنامه ثریا ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار است. البته ۶۰۰ هزار هم داشتیم، ۱۰۰ هزار هم داشته ایم. بسته به ساعت پخش برنامه و موضوع برنامه آمار پیامک متغیر است. گاهی برنامه ساعت ۱۲ شب پخش آن شروع شده است.
از لحاظ تعداد پیامک، ثریا شاید جزو برنامه‌های دوم، سوم سازمان باشد. در میان برنامه های ترکیبی هفتگی. ضمن اینکه ما جایزه آنچنانی هم نداریم. برآورد خود ما ۱۰ درصد مخاطب است. یعنی چیزی حدود ۷ تا ۵/۷میلیون مخاطب.
علت اینکه برنامه ماندگار شده این است که برنامه توانسته در عرصه های مختلف موثر باشد. ضمن اینکه خودمان معتقدیم در ابتدای راه قرار داریم و تغییر ذائقه مردم نیاز به زمان دارد.
جهان نیوز: ضرورت حضور بچه حزب‌اللهی‌ها در تلویزیون چه اندازه است و خصوصا ضرورت اهمیت مدیران صداوسیما برای حمایت از این قشر؟
ما جزو منتقدین حرفهای صداوسیما بودیم. انتقاد جدی به صداوسیما داشتیم و با این نگاه هم پای کار آمدیم که یک ظرفیت جدی وجود دارد و به آن توجه نمی شود. من معتقدم بچه‌ها باید رویکردشان را به تلویزیون تغییر دهند.
ما وقتی وارد شدیم نگاه‌مان تغییر کرد. برداشتی که من دارم این است که مشکل اصلی صداوسیما، بدنه برنامه ساز است. تهیه‌کننده است. مجری است. کارگردان است، نویسنده است و ... نه اینکه نیروی برنامه ساز خوب و ارزشی داخل سازمان نباشد، هست اما جریان نیستند. تک تک و مجزا هستند و لذا کمتر نمود دارند. و هر جا ضریب یافته اند موفق بوده است.
اینکه ما بنشینیم و انتقاد کنیم فایده ندارد. اگر توانایی داریم باید به میدان بیاییم. ورود بچه‌های ثریا نشان داد که علیرغم فضای سختی که وجود دارد ولی مسؤولین سازمان استقبال می‌کنند. واقعا مدیرانی هستند که استقبال می‌کنند، هر چند در ابتدای کار ممکن است بچه ها اذیت شوند.
در آن مقطع گاهی آنقدر سوء تفاهم بین دو طرف جدی بود که احساس می کردیم هر لحظه ممکن است برنامه را زمین بزنند، اما دیدیم که واقعا برخی مدیران انگیزه دارند و حتی گاهی خودشان نسبت به مشکلات درون سازمان انتقاد جدی دارند.
اینکه منتظر باشیم رئیس صداوسیما عوض شود و همه چیز خوب شود تصور باطلی است. علتش هم این است که بدنه مشکل دارد. تهیه‌کننده، فیلمنامه‌نویس و کارگردان مشکل دارد. چون سبک زندگی بسیاری از آنها با آرمان‌های انقلاب اسلامی فاصله دارد. سبک زندگی آنها با سبک زندگی انقلاب متفاوت است.
آدمی که در شمال شهر زندگی می کند و با سبک زندگی غربی خو گرفته است حتی اگر دلسوز هم باشد نمی تواند به درستی درباره اقتصاد مقاومتی بنویسد، درباره خانواده شهید بنویسد یا درباره مستضعف بنویسد. چون آدم‌های اطرافش اینگونه نیستند.
ما باید فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده در سینما داشته باشیم که دغدغه‌شان مردم باشد و از جنس مردم باشند که این هم زمان بر است.
باید تیم‌های برنامه‌ساز انقلابی، متعهد و اهل هنر در حوزه‌های مختلف مانند اقتصادی، فرهنگی، علم و فناوری و گروه‌های مختلف در این زمینه‌ها داشته باشیم و اینها تخصصی کار کنند. بصورت غیر رانتی کار کنند. آموزش ببینند و وصل شوند به تیم‌های پژوهشی. باید این تیم‌ها با سواد شوند. چرا که این موضوعات تخصصی است و اگر به تیم های پژوهشی وصل نشوی برنامه ساز به اشتباه مسائل را مطرح می کند. مثلا یک اشتباه رایجی که رسانه های ما در تعریف و حمایت از نخبگان دارند را همیشه می بینیم.
باید توجه داشته باشیم که ما در تعریف نخبگان مشکل داریم. کسی که نفر اول کنکور می‌شود نخبه نیست، یک استعداد برتر است. نخبه کسی است که در مسیر پیشرفت کشورش اثر گذار باشد. نخبه شهید احمدی‌روشن است؛ شهید شهریاری است که هیچ وقت نخبه معرفی نشدند. این هم در بین مسئولین بوده و هم در رسانه ها.
من معتقدم علیرغم انتقاداتی که به صداوسیما داریم، بچه حزب‌الهی هم باید بیایند پای کار، از آن طرف مسئولین تلویزیون هم باید همکاری کنند و حداقل سختی‌ها را کم کنند.
جهان نیوز: نقدهایی که به برنامه می‌شود را ارزیابی می‌کنید و اصولا چه گروه‌هایی به این برنامه نقد دارند؟
بله. بخشی از نقد ها از سوی مردم است و بخشی هم از سوی دوستانی که به برنامه نزدیک‌ترند و جز نخبگان هستند که ما بخشی از این نقدها را اصلاح می‌کنیم، اما بخشی از آن از دست ما خارج است. بخشی از انتقادات هم وارد نیست و سلیقه ای است. در واقع برآیند نظرات را می گیریم.
جهان نیوز: تغییراتی در برنامه در آینده دارید؟
نه تغییرات زیادی نداشتیم. بخش‌هایی مانند انیمیشن را به دلیل کمبود بودجه حذف کردیم. ولی در واقع ۱۰ آیتم از طراحی اصلی باقیمانده که اجرای آن در برنامه، به پارامترهایی بستگی دارد. که ارتباط مستقیمی با بودجه دارد و متاسفانه با مشکل بودجه مواجه هستیم.
جهان نیوز: شما به عنوان کسی که دغدغه‌های خود را از طریق رسانه مطرح می‌کنید فضای رسانه ای کشور را چگونه می‌بینید؟
بحثی دارم راجع با رسانه‌های اصولگرا. این که فضای رسانه‌های انقلابی مطابق با مسائل اصلی کشور نیست. از صداوسیما گرفته تا سایت‌ها و روزنامه‌های کشور.
ما چند سالی است که در یک جنگ اقتصادی قرار داریم. ولی آرایش رسانه‌های ما به هیچ وجه متناسب با این جنگ اقتصادی نیست.
ببینید اگر به عنوان مثال الان ۲ تا موشک اینجا بخورد همه رسانه‌ها متحد می شوند. تیترها تغییر می‌کند و... چون جنگ نظامی را همه درک می کنند. اما در جنگ اقتصادی که در حال حاضر بر علیه کشور وجود دارد، انگار کسی این جنگ را حس نکرده است. بخاطر همین دغدغه رسانه ها و آرایش رسانه ها جنگی نیست و بنظرم در حق انقلاب جفا می شود.
ما در حوزه مسائل سیاسی نیروهای خوب داریم و حتی در حوزه فرهنگی. شما بالاخره چند تا مجله فرهنگی از سوی بچه‌های انقلابی می بینید، اما در زمینه اقتصادی و علم و فناوری چند تا روزنامه خوب داریم؟ چند تا مجله خوب داریم؟
حرف اصلی من این است که روزنامه ها اندیشه‌ها و مسائل انقلاب را کاریکاتوری کار می‌کنند. رسانه‌های ما چقدر مسائل مردم و کشور را درست نشان می دهند و چقدر این موضوعات ارزش خبری دارد؟
ولی متاسفانه به دلیل عینک سیاسی و سیاست زده‌ای که در رسانه ها وجود دارد، اجازه پرداخت به مسائل ریشه‌ای را نمی‌دهند مگر اینکه شکل سیاسی پیدا کنند. انگار خود آن موضوعات مهم نیستند.
مثلا فساد بانکی ما هیچگاه موضوع رسانه‌ای نمی شود مگر اینکه شکل سیاسی بگیرد. اینها دردهای ریشه‌ای کشور ماست.
۱۵۰ هزار میلیاردتومان معوقه بانکی، یعنی یک چهارم بنقدینگی کشور معوقه داریم؛ جز موارد اخیر که شکل سیاسی داشت چرا پیگیری نمی‌شود؟!
برای اینکه در هر بخشی جریان سازی در کشور اتفاق بیفتد یک مثلث نیاز است. که این مثلث ۳ راس، یک راس آن جریان پژوهشی و اتاق های فکر است . یک راس آن جریان رسانه‌ای و یک راس آن جریان دانشجویی و جنبش‌های دانشجویی است.
اگر ۳ راس این مثلث در هر موضوعی هر ۳ با هم کار کنند شما می توانید امید داشته باشید که یک گفتمان سازی در کشور اتفاق می افتد و تغییر در جامعه شکل می گیرد. ما در برنامه ثریا وسط همین مثلث ایستاده ایم: یعنی اتباط جریان پژوهشی، جریان دانشجو هستیم و رسانه.
اما یک نکته را توجه داشته باشید که هر چقدر ما پژوهش داشته باشیم متاسفانه رسانه ها رغبت نمی‌کنند به سراغ این موضوعات بیایند و بیشتر به سمت موضوعات دم دستی و سیاست بازی می‌روند.
ما در غرب چقدر ژورنالیسم جستجوگر داریم؟ شما در فیلم‌های خارجی ببینید یک خبرنگار می‌رود برای کشف یک فساد. در مسیر این کشف زندان هم می رود، ۶ ماه هم پیگیری می‌کند، اذیت می‌شود تا موضوع را کشف کند. اما متاسفانه بسیاری از سایت‌های ارزشی ما می روند سراغ موضوعات دم‌دستی سیاسی و مخاطب ارزشی ما را این گونه بار می‌آورد.
ما رسانه‌ها حتی به مخاطب در حوزه سیاسی هم اجازه نمی‌دهیم بلوغ فکری پیدا کند و کدهای دم دستی به او می‌دهیم. عمده جریان رسانه‌ای ما چه این طرف و چه آن طرف اینگونه است و این موجب شده که بلوغ رسانه‌ها در مسائل ریشه‌ای کشور اتفاق نیفتد و به فضای رسانه‌ای انقلاب اسلامی جفا می شود.
یعنی این اتفاق می افتد که یک جوان ارزشی درباره آخرین جلسه خصوصی فلان حزب سیاسی اطلاع دارد اما مثلا درباره اینکه در تمام محصولات استراتژیک کشاورزی کشور، نظیر گندم، جو، ذرت، دانه های روغنی و.... ما وارد کننده ایم، اطلاع ندارد. این از ضعف های رسانه های ماست.
http://www.ghasednoor.ir/fa/tiny/news-610
ارسال نظر