تیر خلاص دولت به «کارگروه ملی زیارت»

در آستانه یک‌ساله‌شدن دولت یازدهم و بعد از نامه‌نگاری‌هایی که استانداری خراسان‌رضوی برای تشکیل کارگروه ملی زیارت انجام داده بود، معاون اول رئیس‌جمهور در پاسخ نامه فقط به انحلال این کارگروه همانند سایر کارگروه‌های دولت احمدی‌نژاد بسنده کرده و هیچ اشاره‌ای به سرنوشت بیش از ٣٠‌مصوبه‌ آن نکرده است؛ مصوباتی که از پنج سال گذشته برخی از آن‌ها کلید نخورده‌اند و برخی دیگر در اول راه، به دلیل نرسیدن اعتبار نیمه‌کاره رها شده‌اند.

با تعطیلی کارگروه ملی زیارت ، سرنوشت تصمیمات آن چه می شود؟
در این میان، با وعده‌های دولت قبل و پا پس‌کشیدن دولت روحانی، تکلیف مصوباتی که حکم مصوبات دولتی و هیئت وزیران را داشت و قرار بود در راستای سامان‌دهی امور زائران ثامن‌الحجج(ع) اجرا شوند، مشخص نیست.

بازگشت به ٥‌سال قبل و وعده طراحی نظام جامع زیارت
کارگروه ملی زیارت، بهار سال‌٨٨ و در هزارتوی گردهمایی‌ها، نشست‌ها، شورا‌ها، جلسات و... تشکیل شد که در آن تاریخ محمود احمدی‌نژاد، سکان‌داری آن را به دست معاون اولش(رحیمی) سپرد. در بدو تصویب تشکیل کارگروه ملی زیارت، قرار بود جلسات این کارگروه به‌طور فصلی برگزار شود که در همین راستا در نخستین روز‌های داغ تابستان٨٨ اولین جلسه آن به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل شد. در جلسه اول، هتل‌سازی، توسعه خطوط ریلی، توسعه و بهسازی فرودگاه مشهد، طراحی نظام جامع زیارت و مدیریت زائر از جمله مهم‌ترین موضوعاتی بود که در حوزه امور زائران مطرح و بررسی شد و تتمه این جلسه به تأکید و توصیه گذشت و مصوبه‌ای در بر نداشت.

جلسه دوم؛ احداث اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت برای زائران
دومین جلسه این کارگروه در شهریورماه‌٨٩ تشکیل شد که درآن احداث اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت برای زائران با اعتبار ١٠‌میلیارد تومانی که سال‌های سال، آرزوی میلیون‌ها زائر امام هشتم(ع) بوده است، مصوب شد. محمود صلاحی، استاندار پیشین خراسان‌رضوی که آن زمان دبیری کارگروه ملی زیارت را برعهده داشت، بعد از این جلسه مقابل دوربین صدا‌وسیما رفت تا به مشتاقان بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) که از جعبه جادویی تصویرش را می دیدند، بگوید که؛«کارگروه ملی زیارت مصوب کرد، با هدف تقویت فرهنگ زیارت در بین زائران کم‌درآمد و حمایت از آنان، مجتمع‌های اقامتی ارزان‌قیمت در مشهد احداث خواهد شد.»

صلاحی در تشریح چگونگی اجرا‌شدن این مصوبه، گفت: «زمین لازم برای این طرح‌ها از سوی اداره‌کل اوقاف و امور خیریه خراسان‌رضوی تأمین خواهد شد و شهرداری مشهد نیز برای بخشودگی عوارض و صدور پروانه‌های لازم، اقدام خواهد کرد.»

حال با گذشت بیش از چند سال هنوز اقامتگاه‌هایی که در منطقه ثامن مشهد برای این کار کلنگ‌زنی شده‌اند، به بهره‌برداری نرسیده‌اند.

جلسه سوم؛ ایجاد ردیف بودجه مستقل زیارت
در سومین جلسه کارگروه ملی زیارت که در بهمن ٨٩ تشکیل شد، ایجاد معاونتی برای هماهنگی امور زائران در استانداری، ایجاد ردیف بودجه مستقل زیارت، تعریض، بازسازی و بهسازی پروژه‌های مبادی ورودی شهر مشهد، اختصاص ٣٠٠‌دستگاه اتوبوس برای تقویت ناوگان شهری این کلان‌شهر، توسعه خطوط ریلی با جانمایی ایستگاه شماره‌٢ راه‌آهن و اختصاص اعتبار برای باند مورب فرودگاه مشهد مصوب شد. از آن تاریخ به امروز، برای جانمایی ایستگاه شماره‌٢ راه‌آهن فقط طرح مطالعه انجام شد. در حوزه معاونت زیارت که فقط در یک بازه کوتاه‌مدت در استانداری خراسان‌رضوی شکل گرفت و درحال حاضر هم این جایگاه که قرار بود هماهنگ‌کننده امور زائران باشد و در راستای مدیریت واحد امور زائران انجام وظیفه کند، خالی است. از ٣٠٠‌دستگاه اتوبوس مصوب در کارگروه ملی زیارت هم در چند سال گذشته، فقط ١٠٠‌دستگاه به مشهد اختصاص یافت. بودجه زیارت هم که قرار بود سالیانه ٢٠٠‌میلیارد تومان باشد، هر سال در لوایح دولت آب رفت و درنهایت در ردیف اعتباری کمتر از ١٠٠‌میلیارد تومان گنجانده شد که در زمان واریز به یک‌سوم کاهش یافت.

عقب‌نشینی یک‌ساله برای تشکیل چهارمین جلسه کارگروه ملی زیارت
پس از تشکیل جلسه سوم، وقفه‌ای یک‌ساله در تشکیل جلسات فصلی کارگروه ملی زیارت رخ داد که این مسئله تا زمان تشکیل جلسه چهارم عملکرد کارگروه را در سراشیبی تند انتقادات قرار داد؛ اینکه شروعی داغ با تأخیر رخ‌داده در برگزاری جلسات فصلی و اجرا‌نشدن مصوبات، چیزی نبود که همگان از این کارگروه انتظار داشتند. در عین حال اواخر آذر‌‌٩٠، تشکیل چهارمین جلسه کارگروه ملی زیارت با ١٠‌مصوبه جدید، تا مدتی از بار انتقادها کاست.

در جلسه چهارم کارگروه ملی زیارت، دکتر حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار کارگروه ملی زیارت برای پیگیری مصوبات در هیئت دولت و استاندار خراسان‌رضوی به‌عنوان نماینده ویژه و تام الاختیار رئیس‌جمهور در طرح نوسازی و بهسازی بافت فرسوده پیرامون حرم مطهر حضرت رضا(ع) تعیین شد؛ همچنین با موافقت اعضای این کارگروه مصوب شد که بانک قرض‌الحسنه مهر ایرانیان تا دو برابر سپرده‌گذاری به ذی‌نفع(شهرداری مشهد) برای بازسازی بافت فرسوده، تسهیلات قرض‌الحسنه با دوره بازپرداخت سه‌ساله و اقساط شش‌ماهه ارائه کند و راه‌اندازی قطار سریع‌السیر مشهد-تهران-اصفهان نیز با اولویت مسیر مشهد- تهران اجرایی شود.

از تام الاختیاربودن صلاحی، استاندار پیشین خراسان‌رضوی در طرح نوسازی و بهسازی بافت فرسوده پیرامون حرم مطهر حضرت رضا(ع) که هیچ‌گونه اقدام اجرایی در دوران وی انجام نشد، بگذریم، حتی دکتر حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز هیچ اقدامی در زمان تصدی وزارتخانه ارشاد و مسئولیتی که کارگروه ملی زیارت بر دوش وی گذاشته بود، انجام نداد. ماجرای قطار سریع‌السیر مشهد-تهران-اصفهان هم که از جمله مصوباتی است که بارها در وعده‌های مسئولان مختلف از آن یاد می‌شود، تاکنون اجرایی نشده است.

آخرین جلسه کارگروه ملی زیارت با ٥مصوبه
در پنجمین و آخرین جلسه کارگروه ملی زیارت که آذر٩١ با حضور محمود احمدی‌‌نژاد و برخلاف روال گذشته در مشهد برگزار شد، پنج مصوبه دیگر به تعداد مصوبات قبلی این کارگروه افزوده شد. رئیس دولت دهم در این جلسه در زمینه بازسازی بافت فرسوده اطراف حرم امام رضا‌(ع) خواستار تشکیل هیئت داوری متشکل از معماران و کارشناسان شهرسازی شد تا طرح‌های توسعه‌ای پیرامون حرم رضوی، پس از بررسی این هیئت، اجرایی شود. همچنین در این جلسه پیشنهاد اعضا مبنی بر انتخاب مشهد به‌عنوان شهر نمونه بین‌المللی زیارتی به تصویب رسید و مقرر شد با اجرایی‌شدن این مصوبه برای آن دسته از زائران خارجی که به‌طور مستقیم به شهر مشهد سفر می‌کنند، لزوم انجام تشریفات صدور روادید لغو شود. همچنین در این کارگروه با تشکیل بنیاد ملی گردشگری زیارت برای سامان‌دهی زائران و مدیریت اسکان و ارائه خدمات فرهنگی به آنان با تمرکز بر ترویج محصول زیارت موافقت شد. طرح راه‌اندازی شبکه تلویزیونی زیارت در سطح ملی به مرکزیت شهر مشهد نیز از دیگر مصوبات جلسه پنجم کارگروه ملی زیارت بود.

نگاهی به وضعیت مهم‌ترین مصوبات کارگروه ملی زیارت از سال٨٨ تاکنون

درخواست استاندار از معاون اول رئیس جمهور

با وجود این نظرات موافق و مخالف دیدگاه مسئولان ارشد استان خراسان نسبت به این کارگروه امیدوارانه بوده و مطابق سخنان استاندار خراسان رضوی لغو این کارگروه ملی برای مشهد و خراسان رضوی مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت.

علیرضا رشیدیان پیش از این و همز‌مان با اعلام خبر لغو مصوبه برگزاری کارگروه ملی زیارت در جمع خبرنگاران گفته بود: مصوبه "کارگروه ملی زیارت" در دولت دهم به مرحله تصویب رسید و در دولت یازدهم این مصوبه لغو و منحل شده و این امر خبر خوبی برای شهر مشهد و خراسان رضوی نیست.

وی ادامه داد: در حال حاضر از معاون اول رئیس جمهور خواسته‌ایم که جلسه‌ای را حتی غیر از عنوان کارگروه ملی زیارت تشکیل دهد تا بتوانیم مشکلات استان را به وی منتقل کنیم که البته تا کنون دولت اقدامی دراین خصوص انجام نداده است.

رشیدیان لغو این مصوبه را خسارت بار دانست و عنوان کرد: این روند مشکلاتی را برای کارگروه زیارت خراسان رضوی ایجاد می‌کند.

به گفته وی برای حل بسیاری از این مسائل و مشکلات مشهد و این استان نیازمند تشکیل و وجود کارگروه‌هایی همچون کارگروه ملی زیارت است و در شرایطی که این شهر با مشکلات بزرگی همچون بافت فرسوده، حاشیه‌نشینی، محدودیت اسکان ارزان و عقب ماندگی پروژه‌های مرتبط با امور زیارت مواجه است وجود چنین کارگروه هایی شعله امیدی در دل زائران و مجاوران را روشن می‌کند.

لغو مصوبه کارگروه ملی زیارت برخی از کارشناسان را نگران کرده و در کنار این امر برخی نیز اعتقاد دارند که خط خوردن این مصوبه، هیچ مشکلی را برای دومین کلانشهر مذهبی جهان ایجاد نمی کند و با این همه هزاران امید در چهره دومین کلانشهر مذهبی جهان نقش بسته است و باید دید تمهید جایگزین دولت یازدهمن در راستای تحقق این امیدها چیست؟

برگرفته از شهرآرا و خبرگزاری مهر