مرحله اورژانسی بحران پشت سر گذاشته شده است/ کشمیر حیات خلوت جمهوری اسلامی است/ نگاه دست دوم به شرق وجود دارد

«سید سرباز روح الله رضوی» جوانی است اصالتا کشمیری که فعالیت‌های خود را وقف آرمان‌های انقلاب اسلامی کرده است. این فعال جهان اسلام که سابقه مدیریت و سازماندهی کاروان آسیایی شکست حصر غزه را در کارنامه خود دارد دبیرکل پیشین و مدیر فعلی بخش بین‌الملل موسسه امت واحده است. او هم اکنون در قم مشغول تحصیل درس طلبگی است.

«قاصدنیوز» در پی وقوع فاجعه سیل ایالت جامو و کشمیر،  با او درباره ابعاد این حادثه و ضرورت پرداخت جدی تر به این جنس اتفاقات به گفتگو پرداخته است.

*   *   *

 به عنوان اولین سوال لطفا مختصری در مورد  منطقه کشمیر و سیلی که در آن اتفاق افتاده است توضیح دهید.

منطقه کشمیر در شمال شبه قاره هند قرار دارد و اکثریت جمعیت آن مسلمان می باشند. این منطقه از این جنبه که حوزه تمرکز مسلمان ها بوده، همیشه برای ما اهمیت داشته است. متاسفانه از ابتدای ماه سپتامبر جاری بارندگی شدیدی در منطقه رخ داد که این بار به طرز خیلی عجیبی یک هفته بارندگی داشتیم که از 6 سپتامبر عملا با طغیان رودخانه مرکزی این منطقه قسمت وسیعی از کشمیر زیر آب رفت و به فاصله چند روز هم موج سیل به مناطق شمالی پاکستان رسید و در آنجا نیز خساراتی بر جای گذاشت.

متاسفانه این اتفاق غیر مترقبه بود و مقامات محلی هم وقوع این چنین سیلی را پیش بینی نمی کردند. همین امر باعث غافلیگیری مردم و بالا رفتن خرابی ها و ویرانی ها شد. قریب به 60 تا70 درصد شهر سرینگر، که شهر مرکزی این منطقه است به زیر آب رفت و خسارت‌های شدیدی به زیرساخت‌ها و مراکز آن وارد شد و بیمارستان‌ها و تجهیزات بیمارستانی آسیب جدی دیدند و هنوز با این که سه هفته از وقوع سیل گذشته است اکثر قریب به اتفاق مراکز درمانی آسیب زیر ساختی جدی دیده اند.

 

امکان ارتباط به مدت دو هفته کاملا قطع بود و اطلاع و ارتباط مستقیمی از داخل کشمیر به بیرون وجود نداشت. همین امر هم باعث شد که عملا هیچ گزارشگر منطقه ای و بین اللملی نتواند خبر درستی را از آن منطقه به بیرون مخابره کند. تنها بعضی از شبکه های محلی توانسته گزارش هایی آن هم با حضور مستقیم خودشان در صحنه منتشر کنند. یک چیزی شاید معادل با 300 هزار خانه به طور تقریبی در این سیل به زیر آب رفت، شاید نزدیک به 40هزار خانه آسیب جدی دیده اند و بیشتر از 10هزار خانه تخریب کامل شدند که این خرابی باعث شده است عملا چند صدهزار نفر آواره و وضعیت به شدت بحرانی شود.

در مورد تلفات جانی هنوز آمار دقیقی وجود ندارد ولی در هفته اول سیل، چیزی حدود 500 نفر از اهالی منطقه  جان خودشان را در سیل از دست دادند و عده ای هم متاسفانه در حین عملیات امداد و کمک رسانی گرفتار امواج شدند و جانشان را از دست دادند. جدای از تلفات جانی حدود ده ها هزار راس از احشام(گاو و گوسفند) در این سیل تلف شدند و لاشه های آنها در شهر و روستاهایی که آب در آنها هنوز فروکش نکرده، شناور هستند که همین قضیه باعث انتشار بیماری های عفونی و بحرانی تر شدن شرایط شده است.

دولت مرکزی هند برای 6 ماه آتی، ایالت سیل زده جامو و کشمیر را ایالت بحرانی اعلام کرده است ولی علیرغم آن، هنوز امکان امداد و کمک رسانی بین المللی وجود ندارد و دولت مرکزی هند جلوی این امداد رسانی بین المللی را گرفته است و قسمت زیادی از بار کمک رسانی و عملیات امداد و نجات بر دوش گروه های مردمی افتاده است که سعی کرده اند گرفتاران و آسیب دیدگان سیل را نجات بدهند.

 

روزهای زیادی بعد از وقوع سیل، خیلی از مناطق و روستاهای حاشیه ای و دور افتاده از دسترس خارج بودند و با این که سه هفته از این ماجرا می گذرد هنوز مناطقی وجود دارند که به علت موقعیت خاص جغرافیایی، آب در آنها محصور شده است و نیاز به پمپ فشار قوی دارند تا این آب ها را به خارج هدایت کنند.

همه این عوامل باعث شده است که وضعیت در منطقه ای با جمعیت حدود 10 میلیون نفر، به شدت بحرانی شود و طبعاً چون در این سه هفته کمک‌های اورژانس اولیه انجام شده است بحران آتی که مردم مصیبت زده کشمیر را تهدید می کند نزدیک شدن فصل سرما(با توجه به کوهستانی بودن منطقه کشمیر) و نبود سرپناه و اوضاع نابسامان اقتصادی است .

 

یعنی خود دولت هند از کمک کردن عاجز است؟

دولت مرکزی ایالتی هیچ نقش جدی را در صحنه کمک کردن ایفا نکرد. کشمیر به خاطر عقبه و پیشینه سیاسی که دارد و درگیری هایی که در آنجا بوده، محل حضور گسترده نظامیان هندی است و در جریان سیل یک قسمت از فرآیند امداد و نجات توسط ارتش اتفاق افتاد اما نگاه ها نسبت به این کمک ها کاملا ضد و نقیض بود! چراکه منطقه کشمیر، یک منطقه توریستی است و در فصل تابستان توریست های زیادی از هند و دیگر نقاط جهان از آنجا دیدن می کنند و در فرایند سیل خیلی از این توریست ها در منطقه محصور شدند و ارتش به کمک این ها رفته بود و بعضی از مردم از اینکه تمرکز ارتش بر کمک رسانی به غیر کشمیری و خارجی است به شدت عصبانی بودند. ولی در بعضی جاها هم، اوضاع اینطوری نبود و به همه کمک رسانی می شد اما روی هم رفته به خاطر حجم گسترده بحران و تمرکز کمک رسانی رسمی و دولتی بر روی توریست ها، فضای عمومی نسبت به اقدامات دولتی، فضای مثبتی نبود خصوصا نسبت به دولت ایالتی که اساسا هیچ پیش بینی و اقدام جدی را انجام نداد. آمارها حاکی از آن است که چیزی حدود 20میلیارد دلار خسارت اقتصادی به منطقه کشمیر وارد شده است و نوعی بحران اقتصادی را به وجود آورده است.

 

ترکیب مذهبی منطقه کشمیر چگونه است؟

کشمیر تنها ایالت با اکثریت مسلمان هند به شمار می‌رود که 90درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند. از این 90درصد چیزی حدود 10درصد از پیروان مکتب اهل بیت و90 درصد باقی مانده از اهل سنت حنفی مذهب هستند و همه آنها درگیر سیل شده اند خصوصا شیعیانی که در کنار دریاچه مرکزی کشمیر، یعنی دریاچه «دال» قرار دارند که طغیان جریان آب آنها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

 

این را هم اضافه کنم که اگر بخواهیم حیات خلوتی را برای ایران فارغ از مرزهای چسبیده اش تعیین کنیم، اولین جایی که می توان نام برد ، منطقه کشمیر است. این منطقه چه از نظر فرهنگی، سیاسی و دینی و مذهبی عُلقه های شدیدی با ایران دارد و شیعه و سنی اش هم راستا و محب ایران بوده اند و همواره سیاست های ایران را دنبال می کرده اند.

رهبران سیاسی کشمیر، رهبرانی که در جریان معارضه با دولت هند قرار می گیرند قریب به اتفاقشان کسانی هستند که چشم به ایران دارند و توقع از ایران دارند کما اینکه مواضعی که ایران در دهه های اخیر در قبال  مساله کشمیر داشته الحق والانصاف مثال زدنی بوده و آنها هم خودشان را همیشه مدافع و حامی انقلاب می دانستند و چنین بحرانی در واقع فرصتی است برای عمق بخشیدن به این رابطه.(مطلب مرتبط+++)

 

 

به نظر شما عملکرد رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با این موضوع و اتفاقاتی از این دست، چه در حوزه دولتی و چه در حوزه مردمی چگونه بوده است و باید باشد؟

در بین جریان های دولتی و غیردولتی متاسفانه یک مشکل ساختاری و مبانی وجود دارد و آن هم نگاه دست دوم به شرق است. این ممکن است آگاهانه و یا ناآگاهانه باشد. اگر بحرانی از همین جنس و در همین سطح در مناطق دیگری از دنیا مثل اروپا و یا کشورهای دیگر رخ می داد به نظرم پوششی که اتفاق می افتاد بیشتر بود حالا این به چه دلیل است من نمی دانم؟! آیا به خاطر این است که رسانه های ما در 70،80 درصد موارد از عملکرد خبری دنیا پیروی می کنند یا نه دلیل دیگری دارد؟!

اما این جدی نگرفتن و توجه نکردن به منطقه شرق، واقعیتی هست که حس می شود و کاملا ملموس است. حالا این مساله می خواهد اعدام یکی از رهبران اسلامگرای بنگلادش باشد که بعدش هیچ اتفاقی نمی افتد! و هیچ توجهی نمی شود! یا این مساله از جنس بحران انسانی مثل همین سیل منطقه کشمیر باشد یا سیل سال های گذشته پاکستان، که بالای 20میلیون نفر درگیر آن شدند که ما در عمل دیدیم هیچ پرداخت و ورودی به سیل پاکستان نشد تا زمانی که مقام معظم رهبری در خطبه های نماز عید فطر اشاره کردند و به خاطر بحران انسانی که در آنجا رخ داده گریه کردند و تازه بعد از اشاره رهبری بود که رسانه های ایرانی توجه شان جلب شد که نه ظاهرا یک اتفاق و یک فاجعه انسانی رخ داده است!

این به نظرم خیلی مهم است چرا شخصیتی مثل مقام معظم رهبری به اتفاقاتی که در شرق می افتد توجه دارند؟ حتی در جلسات خصوصی شان و در جاهای دیگر می فرمایند به شرق و پتانسیل عظیمی که در آن وجود دارد توجه کنید.

 

این عدم توجه فضای رسانه ای رسمی و غیر رسمی جمهوی اسلامی به شرق در شرایطی است که دوستانی که به هند پاکستان، کشمیر ، بنگلادش، اندوزی و... سفر کرده اند به عینه دیده اند که اگر یک دلار در این کشورها سرمایه گذاری بشود بهتر است از صدها دلاری که در کشورهای دیگر سرمایه گذاری می شود و نتیجه جدی هم به دنبال ندارد!

 

این عدم پوشش رسانه ای، یک نکته مغفولی است که شاید دلیلش «غرب زدگی ناخودآگاه» فضای داخلی جمهوری اسلامی باشد که اگر واقعا بخواهیم ظرف واقعی جهان اسلام را درک کنیم، باید از این فضا جدا شویم.

 

جدای از کانال های رسمی و دیپلماتیک، اگر نیروهای مردمی بخواهند به طور خودجوش به مردم سیل زده جامو وکشمیر کمک کنیم، آیا راهی هست؟

 امکان کمک رسانی مردمی کاملا وجود دارد و ما و دوستان مان در اتحادیه بین المللی امت واحده، بنا را بر این گذاشتیم که یک سری اقدامات تبلیغی و رسانه ای در باب کمک رسانی به سیل زدگان کشمیر انجام دهیم و همان طور که قبلا عرض کردم مرحله اورژانسی بحران پشت سر گذاشته شده است و آنچه که در پیش روی ما است یک بازه چند ماهه است برای کمک به خانوادهایی که تحت تاثیر سیل قرار گرفته اند و به زودی یک شماره حساب اختصاصی برای جمع آوری کمک های مردمی اعلام می شود.

آیا در منطقه کشمیر رسانه هایی در راستای گفتمان جهانی انقلاب وجود دارند تا از طریق آنها  بتوانیم تحولات این منطقه را رصد کنیم؟

رسانه مستقلی وجود ندارد ولی یک خط خبری را از کانال های مختلفی باید پیگیری کرد. برای پیگیری اخبار منطقه کشمیر می توانید به رسانه های محلی رجوع کنید. در همین موضوع پیگیری اخبار سیل کشمیر می توانید به سایت روزنامه انگلیسی زبان greaterkashmir.com یا kashmirdispatch.com مراجعه کنید. الجزیره و پرس تی وی به طور فعال به پوشش اخبار این منطقه می پردازند. البته پرس تی وی جایگاه بهتری در بین مردم منطقه دارد و دنبال هم می شود.