«نه» مجلس به گزینه «مَشقی»

خبرنگاران هم پشت‌پرده ماجرا را می‌دانستند. روزی که مجلس به جلسه رای اعتماد شبیه نبود. مهم‌تر از همه، بازار کساد رایزنی و لابی بود. معاونین پارلمانی وزارتخانه‌ها روز آرامی را داشتند. گویا در دولت هیچ کسی نیلی‌احمد‌آبادی را دوست نداشت. از گارانتی هم خبری نبود. شاید فقط به جبر قانون، دیروز مجلس رای اعتماد به وزیر پیشنهادی روحانی برای وزارت علوم را در دستور کار قرار داد. وزیر روحانی؟!

به گزارش «وطن امروز»، خیلی‌ها این گزاره را رد می‌کنند و حتی نبود اراده جدی در دولت برای کسب رای اعتماد برای نیلی‌احمدآبادی را هم نشانه‌ای بر درستی همین تحلیل می‌دانند. این ارزیابی که «نیلی‌احمدآبادی گزینه اصلی روحانی نیست» آنقدر فراگیر و مطرح بود که روحانی را مجبور کرد دیروز در جلسه رای‌اعتماد نسبت به آن واکنش نشان دهد و آن را رد کند. با این حال مجلس دیروز تکذیب روحانی را باور نکرد. نمایندگان معتقد بودند حملات مکرر رئیس‌جمهور به مجلس نمی‌تواند نشانه تلاش او برای جلب اعتماد مجلس باشد. در حالی که او وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی می‌کرد؛ همزمان تلویحا مجلس را متهم می‌کرد به دلیل طرح موضوع بورسیه‌ها فرجی‌دانا را استیضاح کرده است. اظهارات او در جمع دانشجویان درباره بورسیه و نیز کنایه او در زنجان باعث شد پیام خوبی از او در مجلس شنیده نشود، موضوعی که دیروز صدای اعتراض علی مطهری، حامی تمام‌قد روحانی در مجلس را درآورد. مطهری نیز معتقد است روحانی اگر به‌دنبال رای‌اعتماد برای وزرایش است باید اعتماد مجلس را کسب کند نه اینکه مرتبا به مجلس کنایه بزند. در کنار دلخوری نمایندگان از کنایه‌های مکرر روحانی به مجلس، ماجرای توهین‌های حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی روحانی نیز با اعتراض نمایندگان مواجه شد به‌گونه‌ای که برخی نمایندگان معتقدند توهین‌های آشنا به مجلس، تیر خلاص را به نیلی‌احمدآبادی زده بود. او سه‌شنبه‌شب، یعنی شب قبل از جلسه رای اعتماد مطلبی در یکی از شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد و در آن برای مجلس شاخ و شانه کشید و نمایندگان را متهم به سیاسی‌کاری، باج‌خواهی و... کرد.

نمایندگان معتقدند این رفتارها نشان می‌دهد دولت به‌صورت واقعی به‌دنبال رای‌اعتماد از مجلس نیست و معرفی نیلی‌احمدآبادی نیز در قالب یک بازی قابل ارزیابی است. برخی معتقدند در دولت هستند افرادی که می‌گویند وزارت علوم گزاره مناسبی برای ادامه کشمکش با مجلس و پیگیری سناریوهای انتخاباتی از مجرای این کشمکش است.

به هر حال دیروز، در روزی که هیچ‌کسی جلسه رای اعتماد به وزیر پیشنهادی علوم را جدی نمی‌گرفت در روزی که حتی نمایندگان موافق نیلی‌احمد‌آبادی هم از نحوه رفتار دولت ناراضی بودند و در روزی که آشنا با وساطت روح‌الله حسینیان و حمید رسایی اجازه پیدا کرد وارد صحن علنی شود؛ نمایندگان مجلس 160 رای منفی به گزینه پیشنهادی حسن روحانی برای وزارت علوم دادند. نیلی از مجلس 79 رای موافق گرفت و 7 نفر نیز ترجیح دادند رای ممتنع بدهند.

جلسه رای اعتماد دیروز چه خوشایند روحانی بوده باشد چه بدآیند او اما این واقعیت آشکار شد که دولت در ماجرای معرفی گزینه پیشنهادی برای وزارت علوم، در حال لجبازی است. از سوی دیگر مجلس هم نشان داد درباره دانشگاه و محیط‌های علمی، خیال کوتاه آمدن ندارد. در مجموع اگر درباره برنده و بازنده و سود و زیان جلسه رای اعتماد دیروز برای هر کدام از طرفین، نتوان با قطعیت نظر داد اما می‌توان به ضرس قاطع گفت بلاتکلیفی وزارت علوم می‌تواند برای یک نفر چندان ناخوشایند هم نباشد. او کسی نیست جز عبدالحسین فریدون، پسرعموی حسن روحانی. فریدون مدیرکل حوزه وزارتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. کسی که برخی نماینده‌ها در روزهای گذشته تاکید کرده‌اند؛ بانفوذترین فرد در وزارت علوم است. در روزهای گذشته نیز برخی نمایندگان گفته‌اند او در واقع وزیر در سایه است. عبدالحسین فریدون از ابتدای دولت یازدهم به عنوان مدیرکل وزارتی این وزارتخانه مشغول به کار شده است. حکم فریدون را جعفر توفیقی امضا کرده است. حالا نه توفیقی در وزارت علوم است، نه فرجی‌دانا و نه نیلی‌احمدآبادی اما عبدالحسین فریدون همچنان بر سر جای خود مانده است.

روحانی: تکذیب می‌کنم
اما جلسه علنی رسیدگی به صلاحیت محمود نیلی‌احمدآبادی دیروز صبح در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در شرایطی آغاز شد که با توجه به اظهارنظرهای مکرر نمایندگان در این‌باره نتیجه آن به‌راحتی قابل پیش‌بینی بود. حسن روحانی دیروز به عنوان نخستین سخنران به دفاع از وزیر پیشنهادی خود به مجلس برای تصدی وزارت علوم پرداخت. رئیس‌جمهور دیروز از تعامل و احترام به قانون سخن گفت و تاکید کرد دولتش اهل لجبازی نیست؛ اظهاراتی که البته با توجه به سخنرانی‌های وی در چند هفته اخیر قدری برای نمایندگان عجیب به نظر می‌رسید.  به گزارش تسنیم، حجت‌الاسلام روحانی اظهار داشت: ما دانشگاهی می‌خواهیم که مرکز دانش و علم باشد و آگاه از مسائل سیاسی اما شعارهایش را از سیاسیون نگیرد و دنبال آن نباشد که گوشش بدهکار شعارهای گروه‌های سیاسی باشد. روحانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در برخی رسانه‌ها آمده که دکتر نیلی مطلوب واقعی رئیس‌جمهور برای آموزش‌عالی نیست. ایشان را برای دستگرمی به مجلس می‌فرستد و بعد فرد دیگری را می‌خواهد معرفی کند، این دروغ است. صدق الحدیث و اداءالامانت، منتخب من ایشان است و از وی دعوت و با او صحبت کردم.

آی‌اس‌آی شرک؛ آی‌اس‌آی خوب
در حالی که روحانی بهمن ماه سال گذشته در جمع برخی دانشگاهیان گفته بود فقط به مقالات ISI فکر نکنید و آن را شرک نامیده بود در جریان دفاع از نیلی‌احمدآبادی در جلسه علنی دیروز مجلس، به 80 مقاله آی‌اس‌آی و 90 مقاله علمی وی اشاره کرد و آن را از نقاط قوت وزیر پیشنهادی علوم دانست. به گزارش تسنیم، روحانی با بیان اینکه آقای نیلی جزو دانشمندان کم‌ادعا با آن همه مقالات علمی است و 80 مقاله‌ آی‌اس‌آی، 90 مقاله علمی و آن همه پژوهش زیر نظر او انجام گرفته، اظهار داشت: خوشحالم که نیلی احمدآبادی شخصیتی است که دانشگاه را با صنعت در کنار هم مدیریت کرده است اما حضور حسام‌الدین آشنا در جلسه دیروز پارلمان بیشتر از سایر اعضای دولت به چشم می‌خورد. آشنا یک شب قبل از جلسه استیضاح در اظهاراتی توهین‌آمیز گفته بود: «نمایندگان فردا میان راهبرد همراهی یا عدم همراهی قوا و میان خواسته دانشگاهیان و خواسته‌های باج‌خواهان یکی را انتخاب کنند». اظهاراتی که با انتقاد نمایندگان حامی وزیر پیشنهادی علوم نیز مواجه شد. غلامعلی جعفرزاده‌ایمن‌آبادی، نماینده مردم شهر رشت و از موافقان وزیر پیشنهادی علوم در این‌باره گفت: فردی مطالب اشتباهی را بیان کرده است که حتماً رئیس‌جمهور باید آن را اصلاح کند ولی آیا نیلی‌احمدآبادی باید پاسخگوی سخنان این فرد باشد؟ مهرداد لاهوتی، نماینده مردم لنگرود در مجلس و از موافقان نیلی احمدآبادی نیز  در سخنانی اظهار داشت: ‫برخی به آقای نیلی گفتند که شما گزینه اصلی نیستید‬، خب شما از کجا می‌دانید که ایشان گزینه اصلی نیست؟ رئیس‌جمهور گفتند در دانشگاه بحث اعتدال باید حاکم باشد‬.

دولت راستگویان یعنی همین!
الیاس نادران از نمایندگان مخالف وزیر پیشنهادی علوم در نطق خود در صحن علنی مجلس با انتقاد از معرفی نیلی‌احمدآبادی به عنوان وزیر پیشنهادی علوم گفت: همان موقع استیضاح فرجی‌دانا به ما گفتید که اگر استیضاح کنید بدتر از آن را می‌آوریم، به وعده خود عمل کردید و اتفاقا در این باره صادق بودید، دولت راستگویان یعنی همین! نادران تصریح کرد: «امان از دست مشاوران و ما ادراک ماالمشاور»، می‌گویند گزینه اصلی‌مان آقای نیلی است، اگر کسی یک وزیری را به مجلس معرفی می‌کند و از نمایندگان رای می‌خواهد آیا آتش تهیه ایجاد می‌کند، در هر نقطه‌ای و تریبونی که گیر بیاورد به مجلس بر حق و ناحق حمله می‌کند». وی ادامه داد: آقای نیلی اگر شما گزینه اصلی بودید، فرمایشات شب گذشته آقای آشنا که به مجلس دوباره حمله کردند و گفتند یک اقلیت می‌خواهد مجلس را مدیریت کند از کجا آورده‌اند. اینها سر خیرخواهی است؟ اینها کمک به رای شماست؟ مجلس با این حرف‌ها تحریک نمی‌شود، اگر به ترکیب مخالفان آقای نیلی نگاه کنید، آیا اینها پایداری هستند؟ آقای حداد و آقای لاریجانی پایداری هستند؟ شما که به ضدانقلابیون خارج از کشور متوسل شدید. شما که جرأت نمی‌کنید یک کلمه علیه اصلاح‌طلبانی که خط قرمز نظام را رد کردند، حرف بزنید. یک مرزبندی با ضدانقلاب ندارید، شما ما را متهم می‌کنید؟ بدانید مجلس زیر بار این حاشیه‌سازی‌ها نمی‌رود و منفعل نخواهد شد، مطمئن باشید. نادران ادامه داد: در بحث فتنه اساسی‌ترین نکته این است که عده‌ای برای دلسوزی، دفاع از ارزش‌ها و برای مقابله با فتنه‌گری‌ها جریان را مدیریت کردند و عده‌ای روی این فتنه بنزین ریختند. آقای نیلی در دی‌ماه 88 آن نامه را می‌نویسد آن هم بعد از 16 آذر، 16 آذری که در همان دانشکده فنی به عکس امام جسارت شد و آقای نیلی مدیر همان دانشکده بود سپس آن نامه را امضا کرد، حالا می‌گوید ما در فتنه نقش نداشتیم. ما موضع نمی‌خواهیم ما عملکرد می‌خواهیم، آقای نیلی بفرمایید در فتنه چه عملکردی داشتید.  

حجت‌الاسلام حمید رسایی، نماینده مردم تهران در مجلس نیز در تذکر شفاهی خود در سخنانی خطاب به رئیس‌جمهور گفت: وقتی مشاور شما یک شب قبل به مجلس باج‌خواه می‌گوید و می‌نویسد که اگر مجلس فردا به این وزیر رأی ندهد، مستقل نیست، شما در مجلس می‌گویید که راه دولت در برخورد با مجلس ادب و اخلاق و قانون است، این تعامل سازنده و اعتدال نیست، این تعامل‌زننده و افراطی‌گری است.

 خطوط قرمز ترسیم شده را زیر پا نگذاشته‌ایم
بعد از اظهارات موافقان و مخالفان وزیر پیشنهادی علوم، نیلی احمدآبادی پشت تریبون مجلس رفت تا به مدت 30 دقیقه از برنامه‌های خود دفاع کند.  وی در بخشی از سخنان در پاسخ به برخی اظهارات نمایندگان گفت: من به دانشجویان و اساتید و مدیران دانشگاه اعتماد و ایمان دارم که هرگز برخلاف مصالح کشور و مصالح انقلاب و خطوط قرمز ترسیم شده از طرف رهبر معظم انقلاب عمل نخواهند کرد. اصل آنها حفظ نظام و خدمت در دانشگاه است. وی درباره امضای نامه معروف سال 88 به رهبر انقلاب گفت: این نامه یک فضای آرامی را در دانشگاه به دنبال داشت، نکته دیگر اینکه به این 88 امضاکننده نامه نگاه کنید، وابسته به هیچ جریان سیاسی نیستند و هیچ خط سیاسی را در این امضاکنندگان نمی‌بینید. همه این افراد از اساتید برجسته هستند، هیچگونه شائبه سیاسی در این بین نیست. وی افزود: گفته شده که من از جمع‌کنندگان و تهیه‌کننده این نامه بودم، خیر، من یکی از امضاکنندگان بودم. نه تهیه‌کننده بودم و نه جمع کننده امضا. بعد از سخنان نیلی احمدآبادی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی برنامه‌های محمود نیلی‌احمدآبادی را مورد بررسی قرار دادند و در نهایت به سومین وزیر پیشنهادی دولت برای تصدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رأی اعتماد ندادند. بدین ترتیب، وزیر پیشنهادی علوم از مجموع 246 رای مأخوذه، با کسب 79 رای موافق، 160 رای مخالف و 7 رای ممتنع، نتوانست عضو کابینه شود. بعد از رای عدم اعتماد مجلس به نیلی‌احمدآبادی، محمدرضا صادق، مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهور درباره وضعیت وزارت علوم و سرپرستی آن، اظهار داشت: محمدعلی نجفی قانوناً هنوز سرپرست وزارت علوم است و دولت برای معرفی گزینه خود برای وزارت علوم در موعد قانونی اقدام خواهد کرد.

مطهری: دولت عامل  رأی نیاوردن نیلی بود
عملکرد دولت در معرفی نیلی‌احمدآبادی به مجلس و برخی اظهارنظرها در این زمینه به صورتی بود که علی مطهری نیز نسبت به آن واکنش نشان داد. نماینده تهران در مجلس در حاشیه جلسه علنی صبح دیروز پارلمان تصریح کرد: رفتار دولت یکی از علل رای نیاوردن وزیر پیشنهادی علوم بود، ضرورتی ندارد رئیس‌جمهور به مجلس گوشه و کنایه بزند چرا که در رای مجلس تاثیر می‌گذارد و اگر روابط ۲ قوه خوب بود همین گزینه می‌توانست از مجلس رای اعتماد بگیرد. مطهری در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوالی درباره شائبه‌های سیاسی بودن عدم رای اعتماد به وزیر پیشنهادی، گفت: نمایندگان همواره بررسی‌های خود را انجام می‌دهند و نمی‌توان گفت که اعمال‌نظر سیاسی شده است. وی بر همین اساس گفت: رای عدم اعتماد به وزیر پیشنهادی علوم به ضرر دولت، مجلس و کل کشور است و یکی از اشکالات دولت در معرفی وزرا عدم ارزیابی کافی از فضای مجلس است. غلامعلی حدادعادل، رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس شورای اسلامی هم پس از پایان جلسه علنی دیروز مجلس، گفت: از بلاتکلیفی وزارت علوم متأسفم و تصور می‌کنم مشکل پیش‌آمده بین دولت و مجلس در این موضوع راه‌حل دارد. وی تاکید کرد: «مجلس بنای مخالفت با دولت ندارد»، دولت باید به دغدغه‌های نمایندگان مردم توجه کند و از طرح مسائل غیرواقعی مانند بورسیه‌ها و نظایر آن خودداری شود.