جایگاه اقتصاد مقاومتی در دوران پسا تحریم

به گزارش «قاصدنیوز» پس از توافق اخیر وزرای امور خارجه 1+5 با ایران و اعلام آمادگی غول های بزرگ اقتصادی و نفتی برای سرمایه گذاری در ایران (بعد از سفر هیئت آلمانی، خبرها از تدارک هیئت های ایتالیایی و فرانسوی حکایت دارد) نشان داد که دیوار تحریم ها شکسته شده است. اما در میان کارشناسان اقتصادی نگران زمین گیر شدن تولید ملی و اقتصاد مقاومتی با آفت سوء مدیریت در استفاده بهینه از درآمدهای نفتی حاصل از لغو تحریم‌ها و واردات بی رویه کالاهای خارجی و تبدیل شدن بازار ایران به عنوان مصرف کننده کالاهای خارجی هستند.

 

سؤالاتی که در این زمینه مطرح است اینکه :

آیا با ورود یکباره برخی سرمایه گذاران، به همان نسبت که اقتصاد ایران با گشایش روبه رو خواهد شد، در بلند مدت به بازاری مصرف گرا برای کالاهای خارجی تبدیل نخواهد شد؟

 

آیا با شتاب گرفتن صادرات نفت ایران به سایر کشورها، باز هم اقتصاد تک محصولی ایران باید پاسخگوی نیاز اقتصادی کشور باشد؟

 

با این اوصاف جایگاه اقتصاد مقاومتی در دوران پسا تحریم کجاست؟!

 

در راستای پاسخ به این سؤالات نکات مثبت و منفی لغو تحریم‌ها که وزن قابل توجهی در توافق بین ایران و 1+5 دارد را مورد اشاره قرار میدهیم:

 

1-  نکات مثبت

1/1- لغو تحریم‌ها می‌تواند باعث استفاده مضاعف از ظرفیت‌های موجود بیرونی در راستای گسترش مبادلات و مناسباتی که منجر به سود آوری ملی است، گردد.

 

1/2- با برداشته شدن تحریم‌ها در بلند مدت، می‌توان تاثیرات رشد اقتصادی را شاهد بود. از بین رفتن بیکاری، کاهش تورم، افزایش ثروت ملی و ارتباط با دنیا، می‌تواند از مزایای آن  به شمار آید.

 

1/3- فرصت‌های سرمایه گذاری فراوانی در داخل کشور وجود دارد که اگر با لغو تحریم‌ها، تعامل با کشورهای پیشرفته بدون واسطه انجام شود، از یک سو بهای تمام شده کالای مصرفی برای مصرف کننده داخلی کاهش پیدا می‌کند، که این امر میتواند کمکی برای اقتصاد ملی باشد و از سوی دیگر منجر به انتقال تکنولوژی و سرعت چرخه تولید در داخل کشور شود.

 

1/4- اعمال تحریم‌های همه جانبه تاثیری بر فعالیت‌های اقتصادی گذاشته و درآمدهای نفتی و منابع ارزی کشور را محدود کرده است که امید است با لغو آنها گشایشی در جریانات مالی و پولی انجام شود و فروش نفت افزایش یابد و سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذار در کشور صورت گیرد.

 

2-  نکات منفی

2/1- عدم خوشبینی نسبت به رفتارهای دشمن و غربی‌ها در طول 36 سال گذشته. (به احتمال قوی غربی‌ها به تعهدات خود عمل نمی‌کنند و یا به تعهداتی که در قبال جمهوری اسلامی وجود دارد، متعهد باقی نمی مانند.)

 

2/2- به اذعان مقامات غربی؛ امکان بازگشت پذیری تحریم‌ها وجود دارد، بنابراین نباید بین اقتصاد کشور و موضوع توافقنامه پیوند ایجاد کرد.

 

2/3- اگر در خوش‌بینانه‌ترین حالت تمامی تحریم‌ها لغو شوند باز هم شاهد رونق اقتصادی اعجاز آمیز در داخل کشور نخواهیم بود و این تغییرات به صورت آنی و یکباره خود را در اقتصاد کشور نشان نخواهد داد و در شرایط ایده آل زمان بسیار زیادی برای سرمایه گذاری‌های جدید و احداث واحدها و کارخانه‌های جدید نیاز است که تمام این موارد  نتیجه کوتاه مدت نخواهد داشت.

 

2/4- بر فرض لغو تحریم‌ها ، مسائل و مشکلاتی که طی چند ساله گذشته به وجود آمده یک‌شبه حل نخواهد شد.

 

2/5- اقتصاد  ایران ناشی از  متغیر های بیرونی و درونی است. با این حال بسیاری در تلاش‌اند که این اقتصاد را به طور مطلق  وابسته به متغیرهای بیرونی نشان دهند و از سوی دیگر نیز برخی اصرار دارند که تمام تغییرات اقتصادی را ناشی از سوء مدیریت مسؤلین داخلی جلوه دهند که در هر دو مورد، افراد گاهی دچار افراط و تفریط می شوند.فلذا آنچه که به اقتصاد ما ضربه می‌زند فقط ناشی از تحریم ها نیست و بنا بر اظهارات کارشناسان، سهم تحریم‌ها در وضعیت نابسامان اقتصادی کشور به 30 درصد هم نمی‌رسد موانع داخلی و به اصطلاح سهم خود تحریمی بیشتر از تحریم های خارجی است.

 

2/6- همگی خوب به یاد داریم که شرایط اقتصادی کشور در قبل از تحریم ها وابستگی شدید بودجه کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت بود. پس این دغدغه برای اقتصاد پس از تحریم نیز متصور است که مجددا وابستگی اقتصاد کشور به در آمدهای نفتی بیشتر شود.

 

علی ای حال مواردی که به آنها اشاره شد در تضاد با برخی از اصلی‌ترین بندهای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. بنابراین آینده اقتصاد کشور بعد از توافقات، هرچند شاید همراه با رونق و رشد اقتصادی باشد، اما بدلیل درونزا نبودن آن، این رشد شکننده و ناپایدار بوده و با هر شوک تحریمی دیگری به وضعیت رکودی خود باز خواهد گشت. بنا بر این برای داشتن اقتصادی قوی و مقاوم در برابر ضربه‌ها و تهدیدات چاره‌ای جز حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی مطابق آنچه که رهبر معظم انقلاب فرمودند نداریم.اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی می تواند اقتصاد کشور را با تکیه بر عوامل درونزای تولید نظیر خودکفایی در فرایندهای تولید، بکارگیری اقتصاد دانش بنیان و استفاده از درآمدهای واقعی شرایطی را فراهم آورد تا رشد و پویایی مستمر و دائمی بر اقتصاد کشور حاکم گردد.در این صورت نگرانی برای وضع تحریم ها و بازگشت مجدد آن دیگر وجود نخواهد داشت.

 

منبع: فارس