به گزارش«قاصدنیوز»، سومین محفل معنوی «نفَس عمیق» ویژه فعالان فرهنگی و اجتماعی با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحمید واسطی معاون پژوهشی موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام در محل ستاد جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.
در بخشی از این محفل معنوی و اخلاقی، این استاد حوزه و دانشگاه و نویسنده کتاب «نگرش سیستمی به دین»، با بیانی کاربردی، روش‌هایی را برای ایجاد تمرکز در نماز بیان کرد که قابل‌توجه است.
صوت بخش پایانی محفل «نفس عمیق»
نماز حقوقی بخوانیم یا نماز عشقی؟
تمام اعمال عبادی یک‌لایه اخلاقی دارد و یک‌لایه معنوی. لایه اخلاقی آن است که من مقید باشم این وظیفه را انجام بدهم. به تعبیری انجام‌وظیفه خصوصیت اخلاقی است. در نماز تعهدی و انجام‌وظیفه‌ای، از اول تا آخرش هم جز در نیت که "خدایا می‌خواهم برای تو نماز بخوانم" حواسم جمع نیست. این نماز از من به‌اندازه حقوقی پذیرفته می‌شود تا ترک‌کننده نماز محسوب نشوم.
روی دیگر انجام اعمال عبادی، لایه معنوی، قلبی و عشق خدایی است. با همین نگاه در روایت داریم که «لا صلاه الا بحضور القلب». شما زحمت انجام نماز را می‌کشید اما اثرش را نمی‌برید، تکان نمی‌خورید. این تکان در قلب و دل، یعنی احساس حضور خداوند.
میخ بدون "تمرکز" فرو نمی‌رود، آیا معنویت بدون "تمرکز" کسب می‌شود؟
ما فعالان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی نیاز داریم به اینکه فضای موجود اعمال عبادی‌مان به فضای قلبی ارتقا داده شود. در این بین عامل اصلی تمرکز است. اصلی‌ترین ابزار در تحقق معنویت، تمرکز و سکوت است(نه‌فقط سکوت زبانی). در روایت داریم «العلم مجبول فی قلوبکم، لیس ما فی السما و ما فی الارض، تخلقوا باخلاق روحانیین، یظهر لکم» علم(به معنای افق دید و کشف حقایق و نه فیزیک و شیمی) در آسمان و زمین نیست بلکه خداوند منبع هسته‌ای خود را در قلب شما قرا داده است، یک مقداری فضای درونی را توجه کنید تا معنویتتان فعال شود.
شما در کجای عالم دیدید که معنویت بدون تمرکز فعال شود ؟ وقتی یک میخ را بدون تمرکز بزنید، سرش فرو نمی‌رود. باید نیرو متمرکز شود و با یک نوک‌تیز وارد دیوار شود.
نماز را طوری بخوانید که انگار با کسی در حال گفتگویید
تمرکز چند ابزار عام دارد. یکی از این موارد ایجاد تمرکز، جمله راهبردی امام صادق(علیه‌السلام) است. راهبردی یعنی اینکه این جملات را یک توصیه اخلاقی صِرف نبینید و آنها جهت یک فعل‌وانفعال را نشان می‌دهند. امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: «اعبدوالله کانک تراه» یکی از مصادیق پرستش این است که گویا او را داری می‌بینی . اینکه او را داری می‌بینی یعنی حضور او را حس می‌کنی. درباره شخص امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده است که وقتی نماز می‌خواندند که انگار در حال گفتگو با کسی هستند. این‌یکی از ابزارهاست.
آن‌قدر سرمان را شلوغ می‌کنیم – نه اینکه ما بخواهیم بلکه آن‌قدر مشکل و نیاز و کار ریخته است که اگر هزاران سال 24ساعته کار بکنیم بازهم به کارها نمی‌رسیم- مشغول کار می‌شویم اگر هم سروقت نماز بخوانیم باید خودمان را از کار بکَنیم، سر نماز خواطر بر ما هجوم می‌آورد و بعد هم می‌پریم بر سر کارمان.
به تعبیری دیگر یکی از راه‌های تمرکز در معنویت، حضور قلب در نماز است. حضور قلب هم یعنی، تمرکز در نماز. ابزار اجرایی تمرکز در نماز هم این است که نماز را به‌صورت گفتگو ببینیم، یعنی مخاطب داشته باشد. نماز با مخاطب بخوانید نه نماز بدون مخاطب.
نماز را با زبان فارسی و ترجمه دقیق، شبیه‌سازی کنید
این را بدانید که تمرکز در نماز با تمرین به دست می‌آید. حال برای به دست آوردن این تمرکز می‌خواهیم تمرین کنیم. واضح است که باید این تمارین در خارج از گود –یعنی فارغ از نماز اصلی- شبیه‌سازی شود. پس باید نماز تمرینی بخوانیم.
در شبیه‌سازی برایِ تمرینِ حفظِ حضور خدا در نماز، یکی از تمارین این است که نماز را فارسی بخوانیم. بعد ببینید نمازِ فارسی وقتی بدون مخاطب باشد اصلاً معنا دارد؟ درست مثل‌اینکه یک متن ادبی را حفظ کرده‌ایم و تکرارش می‌کنیم!
به نام خداوند بخشنده مهربان / تمام ستایش‌ها از آنِ خداوند است / او پروردگار جهانیان است/ بخشنده و مهربان است/ صاحب‌اختیار روز قیامت است/ فقط تو را می‌پرستم و فقط از تو کمک می‌خواهم...
این سؤال را از خودمان بپرسیم که آیا داری متن حفظ می‌کنی یا نماز را داری با کسی گفتگو می‌کنی؟ یک مشکلی که دراین‌بین وجود دارد ترجمه‌های نارسای عبارات عربی است.
یکی دو قسمت نماز را ترجمه دقیق بلاغی می‌گویم بعد ببینید چقدر فرق دارد.
بسم الله: خدایا با توجهِ به اینکه فقط تو هستی که نقصامو برطرف می‌کنی و تمام قوا و امکانات به دست تویه، عبادتمو شروع میکنم.
الرحمن الرحیم: تمام زیبایی‌ها به دست تویه، عالم به دست تویه، حرف، حرف تویه / تموم بیچارگی‌ها را تو چاره‌ای
الحمدلله رب‌العالمین : خدایا همه زیبایی‌ها و شایستگی‌ها مال تویه (ستایش به کمال و زیبایی و شایستگی تعلق می‌گیرد)
الرحمن الرحیم: تمام نواقص رو تو برطرف می‌کنی (رحمت یعنی رفع نقص) هرچه بیچارگی هست، تو چارَش هستی
مالک یوم‌الدین: مدیریت هستی به دست تویه و در روز حساب‌وکتاب، حرف، حرف تویه
ایاک نعبد و ایاک نستعین: حالا فقط تو رو می‌پرستم و فقط از تو کمک میخوام
اهدنا الصراط المستقیم: خدایا زندگیمو طوری قرار بده که به تو متصل بِشم
صراط الذین انعمت علیهم: روش زندگی اونایی که نعمت حس خدایی و ارتباط با خودت رو دادی بهشون
غیر المغضوب علیهم: نه راه اونایی که حق را فهمیدن اما قبول نکردن
و الضالین: و نه مسیر زندگی اونایی که گم کردن این راه رو توی زندگیشون
دو دفعه همین عبارت‌های فارسی را در نمازهای تمرینی بخوانید و ببینید چه حالی به قلب و دل انسان جاری می شود
یا جمله «سبحان الله» که بیشترین ذکر در نماز است و دائم می‌گوییم را تمرین کنید. «سبحان‌الله» می‌شود« ای معبود بی‌نهایت». رکوع کنید و حضور خدا را در نظر بگیرد و بگوید «ای معبود بی‌نهایت». در مقابل یک وجود تمامِ هستی، خاضع می‌شوم و می‌گویم «ای معبود بی‌نهایت»
یکی از این نمازها، «تنهی عن الفحشا و المنکر» که هیچ، تا عمق قلب آدم نفوذ می‌کند.
هرکدام از اذکار تسبیح حضرت زهرا(س) را با تأنی بخورید!
یا ذکر تسبیحات حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) در بعد از نماز، مثالی است از اذکار تمرکز آور لازم برای فعال شدن حس قلب. مرحوم سید هاشم حداد (ره) گفته بودند که مگر بدون تسبیح حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) می‌شود کسی سلوک کند و عرفانی بشود؟ ظاهر اخلاقی انجام دادن این تسبیح این است که این را بگویم و بعد هم عموماً هم که عجله داریم تند تند می‌گوییم و تمام! ولی اگر تسبیح دستم گرفتم، اقتضای ذکر یعنی آن‌گونه هست و سزاوار اوست آن را انجام بده.
اگر چشمم را بستم و با تأنی، انگار که دارم هرکدامش را می‌خورم، این ذکر را گفتم، این تسبیح ما را تکان می‌دهد. همین تسبیح حضرت زهرا(س) را مثل نماز تمرینی و خارج از گود، با زبان فارسی انجام بدهید. و تمرین کنید. آن حس که فعال شد، آن‌وقت عربی‌اش را بگویید.
الله‌اکبر: خدا بی‌نهایت است / الحمدالله : زیبایی‌ها مال خداست، شایستگی‌ها مال خداست / سبحان‌الله: هیچ عیب و نقصی ندارد.
اینگونه که ذکر بگوییم «وَجِلَت قلوبُهم»می‌شود( اشاره به آیه دوم سوره انفال : چون آیات خدا بر آنان خوانده شود ایمانشان افزون گردد.)
برای تمرین، جلسه برگزار کنید
اگر قرار است نَفَس خود را عمیق کنیم و تکانی بخوریم، این‌ها را باید در عمل تمرین کنیم. ما مستمع حرفه‌ای هستیم، خوشمان می‌آید، و می‌رویم و تمام. اگر قرار است تعمیقی صورت بگیرد به‌صورت فردی، جمعی وقت بگذارید و حتی جلسه برای آن برگزار کنید. همه کار تمرین می‌خواهد آن موقع توجه به خدا تمرین نخواهد؟!
حضرت علی بن موسی‌الرضا (علیه‌السلام)، به تعبیر اولیا خدا از ائمه "حس حضور بخش" هستند و البته همه ائمه اینگونه اند اما برخی شاخص‌اند. در امر توحید، امیرالمؤمنین، امام حسین، امام رضا(علیهم‌السلام) و حضرت مهدی(عجل الله) به تعبیر خود ائمه شاخص‌اند. امیدوارم در محضر امام علی بن موسی‌الرضا(ع) خداوند زندگی ما را به عشق خودش بگستراند و به عشق خودش برچیند و با عشق خودش مأنوس نماید.
دانلود صوت کامل سومین محفل معنوی «نفَس عمیق»
http://www.ghasednoor.ir/fa/tiny/news-7117
ارسال نظر